प्रश्न ? जिरेल जातिको उत्पतिको.(Question of Origin of Jirel.)

यहाँ तल अन्त्यमा एउटा vedio दिईएको छ,
यो भिडियो हेरेर धेरै त खुशी नै लाग्यो तर पनि यौटा दु:ख लाग्दो कुरा पनि भेटियो त्यसैले त्यसको बारेमा केही कुरा वास्तविक्ता पत्ता लगाएर प्रस्ट रुपमा राख्नको लागि सम्वन्धित सबैलाई अनुरोध गर्छु। कुरा के हो भने हुनत सुमन कृष्ण सर मेरो लागि मात्रै नभै किन सम्पूर्ण जिरेल समुदाय कै लागि शैक्षिक क्षेत्रमा पनि अग्र पङ्ती मा पर्नु हुन्छ, र मैले उहाको कुरामा आलोचना गर्न त्यती मिल्दैन तर पनि यो बिषयलाई यस्तै रुपमा विश्वाश गर्नु ठुलो गल्ती हुनेछ जिरेल समुदायको लागि।
किनभने जिरेल लाई किरातिहरु सँग जोड्न वा किरातिहरुकै यौटा हिस्साको रुपमा स्विकार्नु सान्दर्भिक छैन। हाम्रो सबैभन्दा ठुलो पहिचान भनेकै भाषा हो र त्यो भाषा लाई आधार मान्ने हो भने हामी कुनै पनि कारनले किरातिसँग सम्बन्धन्धित छैनौ अनी कसरी मान्ने हामी किराती हौ भनेर, ता कि हाम्रो भाषा भोट्बर्मेली परिवार अन्तर्गत पर्छ भने किराती भाषा आग्न्यय वा भारोपेली भाषा परिवार अन्तर्गत पर्छ अनी कसरी हामी किराती हरु सँग सम्बन्धित छौ? भोट् बर्मेली भाषा परिवारमा गुरुङ मगर शेर्पा तमाङ र नेवार हरु पर्छन त अब यि सबै जातिहरु पनि किराती हरु नै हुन त ?
यदी यि माथि उल्लेखित जातिहरु पनि किराती हरु सँग सम्बन्धित छन भने मात्रै हामीले त्यो स्विकार्न मिल्छ कि हामी पनि किराती हरुको एक हिस्सा नै हो भनेर होइन भने हामी पक्कै पनि किराती सँग सम्बन्धित छैनौ।
र अर्को कुरा सुमन सर ले त्यती गम्भिर बनेर अझै पनि किम्वदन्ती शैलीमा किरात हरुले नेपाल भरिनै राज्य गर्दा खेरी उनिहरुकै सन्तानहरु छरिएर बसोबास बसाल्दै जाँदाको एक समुह हो भन्नु उपयुक्त देखिदैन सुमन सर को लागि र पुरै जिरेल समुदायको लागि।
यही भिडियो मा पनि भनिएको छ कि जिरेल भाषा भोट् बर्मेली परिवार अन्तर्गत पर्छ भनेर तर यो कुरा सोचियन कि किरात हरु अर्कै भाषा परिवारमा पर्छन भनेर र अझै पनि भनिएको छ जिरीमा प्राचिन काल देखी बसोबास गर्दै आएका जिरेल हरु किराती समुदाय अन्तर्गत पर्छन भनेर।
कसरी?
यदी हामी किराती कै सन्तान भएदेखि अरु समान्ता सँग सँगै भाषा पनि धेरै प्रतिशत मिल्नु पर्ने हो नि किन त्यसो नभै टिब्बतियन सँग ६५ प्रतिशत अनी क्रमश शेर्पा तमाङ नेवार मगर हुँदै सुनुवार राइ लिम्बु तिर कम्ती हुँदै गएको छ।
जुन जाति(किरती) हरु अर्कै भाषा समुहमा पर्छन हामी भोट् वर्मेली भाषा समुह भन्दा पूर्णतया फरक समुह, अनी कसरी हामी उनिहरुलाई आफ्नो पुर्खा वा उनिहरुको हिस्सा को रुपमा लिने।
मेरो बिचार के पनि हो भने हाम्रो सबैभन्दा ठुलो पहिचान भाषा यती प्राचिन छ र अरु पनि प्रशस्तै आधारहरु छन हाम्रो पहिचानको लागि भने हामी किन एक स्वतन्त्र जातिको रुपमा चिनाउन सक्दैनौ। सक्छौ नि होइन र। अनी किन हामी आफुलाई अर्को जाती सँग जोडेर राख्ने? किराती हरु र शेर्पा तमाङ नेवार लाई चिनाउन अरु कुनै जाती को सहयोग लिन परेन भने हामीलाई चाँही यो जरुरी छ र?

सम्बन्धित भिडियो यो लिन्कमा हेर्नु होला।

Aboriginal rai

10 hours ago

तहल जी, तपाई आफुलाई किरातीको सन्तान अर्थात् मंगोल मूलबासी भनेर स्वीकार गर्नमा हिच्किचिहट छ भने पछि के तपाई आर्यनहरु यानीकि हिन्दु अहंकारी क्षेत्री बाहुन मध्यकै हु भन्ने सोच्नुहुन्छ भने तपाई भ्रममा हुनुहुन्छा ? त्यसै पनि बहुन्हरुले फुटाऊ र राज गर भन्ने नीति द्वरा सयौ वर्ष देखि साशन गर्दै आएका छन् यो हामीलाई विधितनै छ त्यसकारण हामी नेपालका आदिबासीहरु दास मानसिकता बाट मुक्त भइ   नेपालका सम्पूर्ण  मंगोल मूलबासी समुदायहरु एकै पुर्खा अन्तर्गतका सन्ततिहरु हुन् यो सत्यता बाट कोहि पनि दुविधामा पर्नु हुदैन ?

Show less

Tahal Jirel

3 seconds ago

+Aboriginal rai राइ जि फेरी आउँदा खेरी तपाईंको वास्तविक नाम बाट आउनु होला। सबै भन्दा पहिला  यहाँ म यो भन्न चाहन्छु कि जिरेल भोट् बर्मेली भाषा परिवार अन्तर्गत पर्ने शेर्पा तमाङ गुरुङ मगर नेवार जस्तै  यौटा छुटै स्वतन्त्र जाती हो।  र म यसमा पूर्ण रुपमा विस्वस्त छु। यो कुरा मैले माथि  प्रस्ट रुपमा राखेको छु त्यसलाई तपाईं फेरी राम्रो सँग पढ्नु होला।मेरो भन्नु के हो भने जिरेल जाती कुनै छेत्री वाहुन किराती पनि होइन र जिरेल हरुले दासी को रुपमा जीवन यापन गरेको पनि कुनै सन्केत पाइयेको छैन किन भने क्षेत्रपा गाउँ लाई पनि म जिरेल हरुको मुख्य वासस्थान को रुपमा लिन्छु र जहाँ जिरेल हरु निकै नै सम्पन्न (त्यो समयको लागि) रुपमा बसोवास गरेको पाईन्छ किन भने अस्ती मेरो वाउ बाजेको पाला सम्म नै छेत्री वाहुन र नेवार हरु (जो क्षेत्रपा गा.वि.स. मा पछी आएर वस्ती वसाले वा वसोवास गर्न शुरु गरे) को स्थिती निकै नाजुक भएको कुरा सुन्न पाइन्थ्यो र त्यसको केही नमुना हरु अझै वाकी छन हाम्रो अगाडि। तर दु:ख लाग्दो कुरा अहिले को स्थिती अर्कै भएको छ।
 सन्त्यताको कुरा गर्ने हो भने तपाईंहरुको ( नै भन्छु म अन्न्यथा नसोच्नु होला) डा. स्वामी प्रपन्नाचार्य (काले राई) को भनाइ अनुसार नै तपाईंहरु मङोलियन वा मङ्गोलिया बाट आएको होइन भने हामी कसरी येउटै हुन सक्छौ र। आजको जमानामा पनि सजिलै सुनेको कुरा मा र यौटा दुइटा ब्यक्तिगत् किताब हरु पढेर यो र त्यो भनेर ठोकुवा गर्न जती सजिलो छ प्रमाणित गर्न त्यती नै गाह्रो छ।
हिजो अस्ती एक जना राइ साथी भेटेको  थिए मैले उहाले के भन्नु हुन्थ्यो भने किरातिहरु काठमाडौं बाट भागदै जाँदा जिरी मा बसोवास गरेका र किराती भनेर बस्ने डरले जिरेल बनेर बसेको राइ लिम्बु नै हो र तमाङ भय देखी उहिले नै तमाङ हरुले लागि हाल्ने थियो नि किन लगेन भन्नु हुन्थ्यो त्यस्तै कुरा गर्नु हुन्छ तपाईं। त्यसैले जिरेल हरुलाई किराती को सन्तान  भनी त्यती सजिलै नसोच्दा नै धेरै राम्रो हुने थियो। र त्यसको लागि आभारी हुनेछु।

Aboriginal rai

5 hours ago (edited)

जिरेल जी, भिरजाने गाईलाई रामराम भन्नसकिञ्छ तर काध थाम्न सकिन्न भने जस्तै आजको युगमा पनि हामी र हाम्रो मूलबासी समुदायहरुलाइ  गैरमूलबासीले   त्यतिसजिलै मतवाली अर्थात् मत्तियर बिहोसिमा हिड्ने भनेकाहोइनन र २४० वर्ष अगाडी देखि निरन्तर  निरंकुस  साशन गरिरहेका छन्  किनकि यसमा हाम्रो मान्छेहरुको कमजोरी धेरै छ जस्तोकि तपाई जिरेलले  छुट्टै हु भन्नु हुन्छा, म  राइले छुट्टै हु भन्छु, त्यस्तै गुरुङ, तामाङ, मगर, लिम्बु , सुरेल, थामी, मेचे, कोचे, धिमाल, राजबंसी, थारु, दानवर, सुनुवार, शेर्पा, थकाली, माझी, आदि सबैले म छुट्टै हु भन्नुनै हाम्रो मुख्य समस्या हो आखिर बाहुनले यहिँ चाहन्छ  ग्लोबलैजेसन युगमा सन्सार भरिकै मुस्लिमहरु सबै अदम र हब्बको सन्तान हौ भनेर गर्ब गर्छन त्यस्तै क्रिस्चियनहरु पनि त्यहिँ कुरामा विश्वास गर्छन फलस्वरूप आज इस्लाम  र क्रिस्टियन धर्म विश्वमा  विस्तार भएर गैरहेका छन् तर नेपालका डेढ करोड आदिबासीहरु हामी एउतै हौ एकजुट हुन जरुरि छ भन्ने सन्दर्भमा कथाकथित्  इतिहासको बयान गरेर बिखण्डनको कुमार्ग तिर गहिरहेका छौ यसले हमिलाइनै नोक्सान छ भने क्षेत्री बाहुनलाई भने एकदम फाइदा छ किनकि उनीहरुको मूल नीति भनेकोनै "फुटाऊ र राज गर" हो   हाम्रो बुझाई गलत छ किनकि हाम्रो आध्यनको कमिछ प्राय जसो गरि हामी बाहुनले भनेको कुरा सुन्छौ र उस्सैले लेखेको इतिहास पढ़छौ जुन सबै झुटा छन् कारण बाहुनले आफु र आफ्नो सन्ततिको भलाइको लागि बोल्छ अनि लेख्छ तसर्थ यो युगमा विभाजित होइन एकताको जरुरि छ (How to unity it is must important things) अन्यथा बोकेको कुकुरले कहिले पनि मृग मार्ने वाला छैन ?

Show less

Reply

 · 

Tahal Jirel

1 second ago

+Aboriginal rai मेरो विचार के हो भने हामी मतवाली मात्रै नभै सबै छेत्री वाहुन सहित मिलेर वस्नु पर्छ भन्ने हो आजको दिनमा पनि जातिय भिन्नताको कुरा  गरेर मुलवासी र गैर मुलवासी भनेर बस्ने मेरो उद्धेश्य होइन ना कि  मुसलमान र क्रिस्चियन हरुको सन्ख्या बढेको बढेइ छ हाम्रो पनि बढाउनु पर्छ भन्ने नै, त्यसैले को कहाँ जादै छ त्यो जाँदा जाँदाइ थाहा हुने  कुरा हो मलाई लाग्छ यस्तो कुरामा कोही कसैको सुन्न चाहदैनन र बुझ्न पनि।
मेरो काम भनेको जिरेल हरु के हुन त भन्ने वास्तविक्ता सबैले थाहा पाउन अरु ले नभय पनि जिरेल आँफैलाई आफु के हो, पुर्खा हरु को हुन र जिरेल को सँग सम्वन्धित छ भन्ने कुरा मा भ्रम स्रिजना नहोस, झुटो कुराले प्राथमिकता अथवा मान्यता नपावोस भन्ने मेरो मान्यता हो र त्यो कुरा पत्ता लगाउनु हाम्रो (जिरेलको) लागि  अपरिहार्‍य भएको छ।

Eng.dan jirel ko lekh ko baaremaa.Tahal Jirel डर लाग्दो जङल मा सुर सिंह किरात को सन्तान हरु आएर बसोबास सुरु गरेको भय देखी उनिहरुले किन भाषा चाँही राइ लिम्बुको भाषा लाई थोरै पनि सम्बन्धन नलीइ किन अर्को भाषा आप्नाएको होला यसको बारेमा पनि केही स्पस्ट पढन पाय हुने थियो।
कि भाषा पनि केशर जिरेल ले तिब्बत बाट ल्याएका हुन कि? बिशिस्ट यबम् मौलिक सास्कृतिक रितिरिवाज, भाषिक पहिचान सहित को परम्परा र आफ्नै परम्परागत भौगोलिक क्षेत्र रहेको महत्व कती सम्म छ त यहाँ?
म लेखक टहल जिरेल होइन।